قوم مورچه به گروهی از دانشجویان گفته می شود که پس از فارغ التحصیلی بیکار شده و یا درآمد بالایی نداشته، از خرید خانه در شهر عاجز بوده و در خوابگاه ها و خانه های بسیار کوچک زندگی می کنند. این گروه سه ویژگی برجسته دارد به طوری که آموزش عالی دیده، درآمد کم داشته و در خانه های کوچک اقامت دارند. بر اساس آمار منتشر شده، تنها در شهر پکن پایتخت چین بیش از ۱۶۰ هزار نفر از قوم مورچه هستند. علاوه بر این، شهرهای بزرگ دیگر چین از جمله شانگهای، وو هان، گوانگ جو، شی آن، چونگ چینگ، تای یوان، جن جو و نن جین جمعیتی قابل ملاحظه از این گروه وجود دارد. برآورد می شود که در سراسر چین بیش از یک میلیون جمعیت از این گروه وجود دارد.
به گزارش رسیده، جوانان قوم مورچه معمولا از دانشگاه فارغ التحصیل شده اند. بیشتر آن ها در اصناف فنی ساده و یا صنعت خدماتی از جمله فروش بیمه، فروش محصولات الکتریکی، بازاریابی آگهی تجاری و خدمات در هتل و رستوران کار می کنند. حقوق آن ها در ماه حدود ۲۰۰۰ یوان است که از میان افراد کم درآمد در شهر هستند. بر اساس آمار، حدود ۷۰ درصد حقوق آن ها برای هزینه کرایه خانه و خرید لوازم روزمره زندگی صرف می شود. میانگین کرایه خانه آن ها ۴۰۰ یوان است و مساحت خانه اجاره شده آنها کم تر از ۱۰ متر مربع است. اکنون در چند شهر بزرگ چین مجتمع مسکونی این افراد شکل گرفته است. در خیلی از موارد اغلب در پانسیون های ارزان و یا در خانه های اجاره ای بطور دسته جمعی زندگی می کنند.
اما این مساله مطرح می شود که این گروه چگونه در چین ایجاد شده اند و علل آن چیست؟ نخست می توان به وضعیت جدی اشتغال به کار دانشجویان اشاره کرد.
به وجود آمدن قوم مورچه وضعیت نامطلوب اشتغال به کار دانشجویان را در چین را نشان داده و نتیجه چند عامل اجتماعی از جمله بیشتر بودن تقاضای صنایع به کارگران از دانشجویان فارغ التحصیل شده و نیز فاصله توسعه بین مناطق مختلف و روند شهری شدن است..
دانشگاه های چین در سال های اخیر، تعداد دانشجویان پذیرفته خود را گسترش داده و شمار روزافزون فارغ التحصیلان دانشگاه فشارهای زیادی به بازار اشتغال زایی چین وارد کرده است. با این حال، شغل های جدید و افزوده شده نمی تواند پاسخگوی این دانشجویان جدید باشد.
بر اساس آمار، میزان اشتغال به کار دانشجویان فارغ التحصیل شده در چین در چند سال گذشته حدود ۷۰ درصد بوده است. این به معنای آن است که هر سال بیش از یک میلیون دانشجو پس از فارغ التحصیلی نمی توانند در گام نخست شغلی بیابند. افزون بر این، تحت تأثیر منفی ناشی از بروز بحران بین المللی اقتصادی در سال ۲۰۰۸، بسیاری از شرکت های تولید کننده چینی صادرات خود را کاهش داده و به دنبال آن فرصت های شغلی نیز کاهش یافته است. افزون بر این، دانشجویان پس از فارغ التحصیلی از اطلاعات محدودی درباره اشتغال به کار برخوردار هستند که این نیز باعث عدم اشتغال به کار آن ها شده است.
علت دیگر ایجاد قوم مورچه در شهرهای بزرگ تلاش جوانان برای تحقق آرمان های آن هاست. بر اساس آمار، بیش از ۸۰ درصد دانشجویان "قوم مورچه" اهل روستاها و یا شهرستان های کوچک هستند و درآمد سالانه خانواده آن ها معمولا کم تر از ۵۰ هزار یوان است. آنها معمولا در دانشگاه ها در شهرهای بزرگ تحصیل کرده و پس از فارغ التحصیلی دیگر نمی خواهند به زادگاه و محل زندگی خود باز گردند.
بر اساس نتیجه نظرسنجی درباره علل زندگی در شهرهای بزرگ میان قوم مورچه، بیشتر دانشجویان فارغ التحصیل شده آن ها را تحقق آرمان خود و ایجاد آینده بهتر برای خود، کسب درآمد بیشتر برای تامین زندگی پدر و مادر، آموزش بهتر برای فرزندان خود در آینده و یا شروع زندگی با دختر و یا پسر ایده آل خود که در شهرهای بزرگ زندگی می کنند اعلام کرده اند. بسیاری از دانشجویان قصد دارند ظرف سه سال خودرو شخصی بخرند و ظرف ۵ تا ۱۰ سال آینده خانه ای در همین شهرهای بزرگ بخرند. اما این در حقیقت هدفی بزرگ است که حتی برای جونان محلی شهرهای بزرگ هم دشوار است.
بسیاری از جوانان به این فکر می کنند که در شهرهای بزرگ فرصت های زیادی برای اشتغال به کار داشته و زندگی در شهرهای بزرگ را انتخاب کرده اند. اما با هجوم بسیاری از جوانان به شهرها، این افراد به گروه ضعیف پس از گروه های کشاورزان، کارگران مهاجر، کارگران تعدیل شده تبدیل شده اند. همچنین افزایش شمار جمعیت بیش از ۳۰ ساله از قوم مورچه نشان می دهد با وجود گذشت چند سالی از فارغ التحصیلی بسیاری از دانشجویان، سرنوشت آن ها همچنان تغییر نکرده و زندگی بهتری را به دست نیاورده اند.
کارشناسان در این رابطه خاطر نشان ساخته اند که دانشجویان پس از فارغ التحصیلی باید به جایگاه اجتماعی خود بازنگری کنند و برنامه منطقی زندگی را تدوین کنند. آن ها باید هدف مشخص و واقع بینانه نه هدف دور از دسترسی را تدوین کنند و مهارت و توانایی حرفه ای خود را افزایش دهند. در چنین صورتی، گام به گام به سوی پیشرفت رفته و زندگی و آینده خوشی خواهند داشت.
افزون بر این، با توجه به آن که یکی از علت های علاقه مندی جونان به زندگی در شهرهای بزرگ فاصله توسعه بین شهرهای بزرگ و کوچک است، بنابراین دولت باید به توسعه شهرهای متوسط و کوچک بیشتر توجه کرده و سیاست هایی برای توسعه آنها صادر کند تا این فاصله کاهش یافته و محیط مطلوب و عادلانه برای اشتغال به کار جوانان فراهم شود و دانشجویان را به کار در شهرهای درجه دو و سه تشویق کند.
اکنون برخی شهرهای بزرگ برای بهبود زندگی قوم مورچه و ایجاد شغل های بیشتر برای آن ها اقدام کرده اند. برای نمونه، شهر پکن از یک سال پیش نوسازی ۳۳ ناحیه تمرکز سکونت جوانان قوم مورچه را آغاز کرده است. شهر پکن با برچیدن برخی ساختمان های کهنه و غیر قانونی ساختمان های جدیدی بنا و نوسازی کرده و زمین هایی را برای بنای مسکن های ارزان برای اجاره به جوانان کم درآمد اختصاص داده است. با توجه به توسعه متعادل اقتصادی، کاهش فاصله بین مناطق مختلف و اهمیت دولت به عدالت اشتغال به کار، جمعیت قوم مورچه کاهش یافته و جوانان از زندگی خوش تر و بهتری برخوردار می شوند.
در مناطق و فصول گرم سال و در برخی مکانها، دانشجویان با امکاناتی ساده از مکانهای روباز و حیاط مراکز آموزشی جهت خوابگاه استفاده می کنند..
منبع رادیو چین
