شهر ممنوعه Forbidden City که با نام موزه قصر هم شناخته می شود همچون مرواریدی درخشان در مرکز شهر پکن قرار دارد. چینی ها به این مکان گوگونگ می گویند. این اثر مهم تاریخ باستانی چین که در تاریخ ۱۹۸۷ در یونسکو به ثبت جهانی رسیده یکی از کاملترین مجموعه سازه های سنتی چوبی جهان به شمار می رود. شهر ممنوعه زمانی نزدیک به ۵۰۰ سال به عنوان قصر امپراطوری برای ۲۴ امپراطور از سال ۱۳۶۸ تا ۱۹۱۱ استفاده می شده است. در طی این سال ها هیچ کس بدون اجازه امپراطور امکان ورود به شهر ممنوعه را نداشته است. این مجموعه طی ۱۴ سال در زمان سلسله مینگ ساخته شده است. از سال ۱۹۲۴ بازدید از این مجموعه به عنوان کاخ موزه برای عموم آزاد گردید و ممنوعه بودن آن پایان پذیرفت.
زیجین چنگ (Zijin Cheng) نام باستانی این مجموعه و به معنی شهر ممنوعه بنفش است. ستاره شناسان باستانی چین معتقدند که ستاره بنفش (ستاره قطبی) در مرکز بهشت قرار دارد و امپراطور بهشتی در قصر بنفش زندگی می کند.
ساختار شهر ممنوعه
موزه قصر با ساختار مستطیلی به مساحت ۷۴ هکتار بزرگترین مجموعه قصر در دنیا است. این موزه با ۹۶۱ متر طول در امتداد شمال به جنوب و ۷۵۳ متر عرض در امتداد شرق به غرب، همراه با دیواری بلند و قطور با ارتفاع ۱۰ متر و خندقی پهن با عرض ۵۲ متر دور تا دور کاخ است. دیوار در هر ضلع خود یک دروازه را جای داده است. بر روی ضلع جنوبی، دروازه نیمروز (Meridian Gate) و بر روی ضلع شمالی، دروازه نیروی ایزدی (Gate of Divine Might) قرار دارد. این دیوارهای ضخیم طوری طراحی شده اند که در برابر آتش توپخانه آن زمان مقاومت کنند. شهر ممنوعه کاملا طبق نظام تشریفاتی سلسله های فئودالی و اصول طبقاتی ساخته شده است. طرح کلی، وسعت، شیوه معماری، رنگ و تزیینات همه نمایانگر امتیاز خاندان سلطنتی و سلسله مراتب اشرافی است. سه قصر این مجموعه یعنی قصر تای حه، قصر جون حه و قصر بایوحه که توجه را بیشتر جلب می کنند، محل اعمال قدرت امپراتوری و برپایی مراسمات پرشکوه بوده است. قصر تای حه به عنوان مرکز شهر ممنوعه بوده و تخت سلطنتی طلایی رنگ امپراتور در این قصر دیده می شود. این قصر دارای مجلل ترین معماری در شهر ممنوعه است. این قصر در شمال میدان بر سکوی مرمری سفید رنگی به مساحت ۳۰ هزار متر مربع و بلندای ۸ متر ساخته شده است. ارتفاع آن ۴۰ متر است که به لحاظ ارتفاع ، بلند ترین بنای شهر ممنوعه است. شهر ممنوعه شامل دو قسمت جنوبی برای استفاده حکومتی امپراطور و قسمت شمالی برای زندگی خانواده سلطنتی است.
در افسانه های قدیمی نقل شده است در شهر ممنوعه جمعا ۹۹۹۹ اتاق وجود داشته است. به اعتقاد پیشنیان چینی، اقامتگاه امپراتوران آسمانی دارای ۱۰ هزار اتاق است. امپراتورانی که پسر امپراتور آسمانی شناخته می شدند باید خویشتندار بوده و نمی بایست از شمار اتاق های امپراتور آسمانی تجاوز می کردند. از این رو شمار اتاق های شهر ممنوعه نیم اتاق کمتر ازشمار اتاقهای کاخ آسمانی است. معماری مجموعه شهر ممنوعه تبلور نگرش، هوش و درایت مردم چین باستان است. مثلا سکوی سفید رنگ قصر تای حه، با پله های بزرگ سنگی، این قصر را پر جلال تر کرده و در ضمن از نفوذ رطوبت به قصر جلوگیری می کند. برای زهکشی این سکو که در سه اشکوب است، از بیش از یک هزار مجسمه سر اژدها استفاده شده که هنگام بارش باران آب زهکشی شده از دهان اژدها ها فوران می کند. به دلیل این که ابنیه مجموعه شهر ممنوعه بیشتر از چوب استفاده شده است، در میان حیاط این شهر جمعا ۳۰۸ ظرف مسی بزرگ برای ذخیره آب دیده شده که در طول تمام سال برای پیشگیری از آتش سوزی بکار می رفته است. در زمستان ها زیر این ظرف ها آتش روشن می کردند تا آبهای داخل آن یخ نزند.
طبق یادداشت های تاریخی، در سلسله مینگ ۱۰۰ هزار صنعتگر و یک میلیون کارگر در ساخت این مجموعه عظیم باستانی شرکت داشته اند. مصالح ساختمانی مصرفی از سراسرکشور حتی استان یونن در فاصله چند هزار کیلومتری تهیه شده است. اشیا و کشفیات گران قیمتی درشهر ممنوعه نگهداری می شود و شمار آن جمعا به یک میلیون می رسد. این مقدار یک ششم کل کشفیات باستانی چین به حساب می آید. انواع بی نظیری از صنایع و هنرها را در این مجموعه خواهید یافت: در حدود ۳۴۰ هزار عدد ساخته های سرامیکی، پنجاه هزار نقاشی، ده هزار اشیای برنزی، بیش از هزار ساعت و حدود ۳۰ هزار اشیای ساخته شده از یشم این مجموعه گرانبها را شامل می شود.
تفکر و فلسفه در ساخت شهر ممنوعه
طراحان شهر ممنوعه از جزئیات ریز تا کلیات را طوری طراحی کرده اند که نشان دهنده فلسفه و اصول دینی و بالاتر از همه شکوه قدرت امپراطوری باشد.
• زرد، رنگ امپراطور است. در نتیجه بسیاری از قسمت ها از جمله سقف ها به رنگ زرد هستند. تنها در ۲ مورد این گونه نیست. یکی سقف مشکی کتابخانه، به دلیل اینکه مشکی به عنصر آب ربط دارد و از آتش جلوگیری می کند. دیگری سقف سبز رنگ عمارت شاهزاده است که نماد چوب می باشد و در نتیجه باعث رشد می شود.
• تالارهای اصلی در تمامی قسمت ها به صورت سه گانه هستند. این پدیده نشانگر شکل کیان (Qian) نماد بهشت و ساختمان های مسکونی که به صورت ۶ گانه طراحی شده اند، نشانگر نماد زمین هستند.
• چینش ساختمان ها بر اساس متون باستانی به صورتی است که معبدها در قسمت جلویی قصر، انبارها در جلوی مجموعه و ساختمان های مسکونی در قسمت پشتی هستند.
