صنعت فولاد ایران و مشکلات آن چقدر از چین تاثیر می گیرد؟
سالی که نکوست از بهارش پیداست. این ضرب المثل حالا قرابت بسیاری با سال جدید میلادی دارد. هنوز یک هفته از آغاز سال ۲۰۱۶ نگذشته، اتفاقاتی در چین رخ داده است که پیش بینی های نه چندان مثبت از سال جدید را با سرعتی زیاد محقق کرد. توقف ۲۴ ساعته فعالیت بورس اوراق بهادار چین بعد از پشت سرگذاشتن دو سقوط ۷ / ۰ درصدی، اتفاقی بود که افت ارزش یوآن را در مقابل دلار به همراه داشت. اما و اگرهای زیادی در رابطه با چرایی توقف فعالیت بورس چین و چگونگی افت ارزش یوآن در مقابل دلار از سوی کارشناسان وجود دارد، اما ماجرا هرچه که بوده به قدری تاثیرگذار است که می تواند اقتصادی بسته مانند اقتصاد ایران را نیز تحت تاثیر قرار دهد .
به عقیده کارشناسان کاهش ارزش یوآن در بخش فولاد می تواند خود را به شکل افزایش واردات محصولات فولادی ساخت چین به کشور نشان دهد. این پیش بینی در شرایطی وجود دارد که فولادسازان با وجود رکود عمیق بازار، با کاهش تولید و مشکلات زیادی دست به گریبان هستند. اما برخی کارشناسان در حالی افزایش واردات را یکی از تبعات فوری کاهش ارزش یوآن می دانند که در مقابل نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین با اشاره به افت ارزش یوآن در سبد ارزی دنیا، به خبرگزاری مهر گفت: اگر رکود نبود، کاهش ارزش یوآن منجر به افزایش واردات بیشتر کالای چینی به ایران می شد. او اگرچه عقیده دارد رکود موجود در کشور باعث می شود که تقاضای واردات محصولات چینی به شکل واقعی به کشور منتقل نشود، اما به نظر می رسد فعالان صنعت فولاد از افت ارزش یوآن در مقابل دلار و قدرت بیشتر این کشور برای صادرات نگرانی هایی دارند .
همان طور که اشاره شد افزایش واردات فولادهای چینی به کشور یکی از نگرانی های اساسی فعالان صنعت فولاد است. به
عقیده فعالان حوزه فولاد با افزایش صادرات فولاد چین، تمام تلاش هایی که برای افزایش تعرفه واردات فولاد انجام شده است بی نتیجه خواهد ماند. نگرانی از افزایش صادرات فولاد چین به کشور در حالی در میان فعالان صنعت فولاد وجود دارد که به نظر می رسد گلایه فولادسازان ایرانی از واردات محصولات فولادی چینی به کشور و همچنین تلاش برای کنترل واردات از مهم ترین دغدغه های آنها بوده است. اما آیا آن طور که فولادسازان تاکید دارند؛ بزرگ ترین مشکل فولادسازان دامپینگ چین و تلاش این کشور برای صادرات فولاد است؟ این سوال در شرایطی وجود دارد که ناگفته پیداست چین به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده فولاد دنیا، قطعا در تغییر جهت بازارهای فولادی اثرگذار است، اما با این وجود آیا می توان تمام مشکلات فعلی صنعت فولاد را به چین وتحولات و تصمیم های آن معطوف کرد؟
معاون بازاریابی و فروش ذوب آهن اصفهان در رابطه با سوال طرح شده می گوید: صنعت فولاد ایران حالا با مشکلات زیادی همراه است اما نمی توان همه چیز را از چشم چین دید زیرا عوامل مختلفی در افزایش مشکلات فولادسازان چینی وجود دارد که یکی از آنها واردات فولادهای چینی به کشور در شرایط رکود است. او پایین بودن بهره وری در تولید، عقب ماندن این صنعت از تکنولوژی های پیشرفته تولید و همچنین ناقص بودن چرخه تولید در صنعت فولاد را از جمله مشکلاتی می داند که در کنار بحث واردات از چین برای فولادسازان وجود دارد. ایشان در ادامه می گوید: در چین نیز قیمت نیروی انسانی کمتر از ایران نیست اما به هرحال آنها توانسته اند با افزایش بهره وری هزینه های تولید خود را کاهش و حجم تولید را افزایش دهند. از نگاه این مدیر حوزه فولاد چین با وجود تاثیری که در دنیای فولاد دارد، تنها منشا مشکلات فولادسازان ایرانی نیست و نمی توان کاستی هایی که حالا در صنعت فولاد ایران وجود دارد را از چشم این غول فولادی دید. او می گوید: به هرحال رقبا در تمام بازارها و در تمام زمینه های تولید وجود دارند و عامل مهمی برای پیشرفت هستند .
تشدید تهدید چین
اما یک کارشناس صنعت فولاد در رابطه با اتفاقات اخیر در چین که به کاهش ارزش پول ملی این کشور در مقابل دلار منجر شد، می گوید : اینکه اتفاقات اخیر چین خودخواسته بوده یا ناخواسته مشخص نیست اما به هرحال آنها برای افزایش ارزش پول خود تحت فشار بودند درحالی که طی اتفاقی مانند توقف فعالیت بورس این کشور، یک شبه شاهد کاهش ارزش پول این کشور بودیم. در مجموع این اتفاق به نفع صادرات چین است و باعث می شود تلاش هایی که در ایران برای افزایش تعرفه واردات در آستانه نتیجه دادن بود، پیش از اجرا خنثی شود. اشاره او به احتمال افزایش ۱۵ درصدی تعرفه واردات در آینده ای نه چندان دور بود که از نگاه او در پی کاهش ارزش یوآن، چنانچه شاهد این میزان افزایش تعرفه نیز باشیم؛ تاثیری بر کنترل واردات فولاد نخواهد داشت. از نظر این کارشناس صنعت فولاد بهتر است حالا تنها محصولاتی به کشور وارد شوند که به آنها نیاز است. برخی محصولات فولادی در کشور تولید نمی شوند و توجیه کافی برای واردات آنها وجود دارد اما متاسفانه ما شاهد ورود انواع فولادهای ساختمانی به کشور هستیم آن هم درشرایطی که تمام این محصولات به اندازه کافی در کشور به تولید می رسند. واردات فولادهای چینی در حالی در شرایط رکود به بازارهای داخلی ادامه دارد که از نگاه کارشناسان، واردات فولاد تبدیل بهمسیری برای تامین مالی برخی افراد شده است که حتی در صنعت فولاد تخصصی ندارند. از دیگر سو برخی شنیده ها حاکی ازاقداماتی غیرقانونی برای واردات فولادهای معمولی به کشور با نام فولادهای آلیاژی است. این اتفاق در شرایطی رخ می دهدکه تعرفه فولادهای آلیاژی از سایر محصولات فولادی کمتر است .
از نگاه این کارشناس جذب سرمایه های خارجی به چین برای تولید فولاد یکی دیگر از نتایج کاهش ارزش یوآن به شمار می رود. او درتوضیح بیشتر می گوید : حالا همه چیز در چین ارزان تر است، بنابراین سرمایه گذاران بیشتری برای ورود به چین تحریک خواهندشد که می تواند چین را در زمینه تولید فولاد با قدرت بیشتری همراه کند. با تمام این تفاسیر پیش بینی کارشناسان این است که افت ارزش یوآن که طی هفته گذشته شاهد آن بودیم در نهایت کاهش قیمت های جهانی را به همراه خواهد داشت. این پیش بینی در شرایطی وجود دارد که شاخص قیمت فولاد در بازارهای جهانی در روزهای آغازین سال ۲۰۱۶ مثبت بود، با این وجود او عقیده دارد بعد از کاهش ارزش یوآن؛ تا پایان هفته جاری می توان شاهد ریزش شاخص قیمت فولاد دربازارهای جهانی بود
