پایگاه خبری-تحلیلی «دیپلمات» در گزارشی با اشاره به روابط استراتژیک ایران و چین در سال های اخیر نوشت: ممکن است روابط ایران و چین در نقاطی دچار اختلاف شود، اما محور سیاست‌های این دو کشور در راستای یکدیگر است.
به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی «دیپلمات» دولت چین با وجود تحریم هایی تحمیل شده بر بازار ایران، همچنان این کشور را در پشت صحنه حمایت می کند؛ پکن نفت ایران را خریداری می‌کند، در شورای امنیت و طی مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ حامی ایران است و در مواجهه با خواسته‌های غرب منافع ایران را در نظر می‌گیرد.
بر اساس این گزارش، از سال ۲۰۱۰ و شروع تحریم های آمریکا علیه ایران، چین به قابل اعتماد ترین شریک تجاری ایران بدل شد. ایران با حفظ روابط قدرتمند خود با پکن توانست جلوی سقوط پول داخلی خود را گرفته و از تحریم ها فرار کند؛ دو اتفاقی که مانع فلج شدن اقتصاد ایران گردید. پکن در نیمه اول سال ۲۰۱۴ به تنهایی ۶۳۰ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده است، این مقدار ۴۸ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
ایران چهارمین کشور جهان به لحاظ ذخایر نفت خام و سومین کشور تامین کننده نفت خام در بازار جهانی است و طبق آمار رسانه های ایران، پکن ۱۲ درصد از منابع سالانه خود را از ایران تامین می کند.
به نوشته این سایت خبری-تحلیلی که بر مسائل حوزه آسیا و اقیانوسیه متمرکز است، تلاش پکن در ارتباط با ایران نتایجی برای این کشور به بار آورده است؛ به عنوان نمونه دولت چین توانست درجه ای از اعتماد را از دولت اوباما کسب کند و در مبادله ی با ایران در لیست تحریمی ها گنجانده نشود. پکن با ادامه وارادات نفت فوق سبک، ایران را هم تقویت کرده و توانایی خود را در عمل به عنوان یک ذی نفعِ مسئول نشان می دهد.
این دو کشور جز انرژی، تجارت خود را در انواع کالاهای دیگر نیز ادامه می دهند. مبادلات تجاری میان پکن و تهران از سال ۲۰۰۷، زمانی که چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری ایران جایگزین اتحادیه اروپا شد به طرز چشم گیری افزایش یافت. آن طور که وزارت امور خارجه چین گزارش می دهد، مبادلات میان تهران و پکن به بیش از ۳۶ میلیون دلار در سال ۲۰۱۲ رسیده است و مبادلات غیر نفتی به چیزی حدود ۱۳ میلیون دلار می رسد.
علی لاریجانی، رییس مجلس ایران در سفر اخیر خود به پکن اظهار کرده که دو کشور علاقه مند به گسترش روابط دوجانبه ی خود هستند و ایران از اینکه چین به شریک دائمی تجاری اش تبدیل شده خرسند است. این مسئله برای پکن نیز که در حال توسعه منطقه جدید اقتصادی خود در مسیر جاده ابریشم است، اولویت به حساب می آید.
پتانسیل دولت چین در توسعه زیرساخت های منطقه جاده ابریشم، توسعه اقتصاد ایران و نقاط دیگر خاور میانه را تضمین می کند و این مزیتی برای اقتصاد داخلی چین نیز هست.
یکی دیگر از عناصر اصلی رابطه تهران- پکن، پیشرفت ایران در مذاکرات هسته ای است. این مذاکرات، موقتا به ایران اجازه داد تا در صورت محدود کردن برنامه های هسته ای خود، اجازه صدور چیزی حدود یک میلیون بشکه از نفت خام خود را داشته باشد. به گزارش اقتصادی‌نیوز، با تمرکز بر مذاکرات ۱+۵ به نظر می رسد که غرب درصدد ایجاد شکاف در روابط ایران و چین است و این استراتژی تا حدودی موفق بوده، اما اتفاقات ماه های اخیر نشان داده است، جایی که یک توافق شکست می خورد، چینی ها بدون معطلی فرصت های دیگری برای بازگشت به شبکه انرژی ایران پیدا می کنند.
در صورت شکست گفتگوهای آینده و عدم پایندی ایران به تعهداتش، هر دو طرف چیزهای زیادی برای از دست دادن دارند. از طرفی پکن به فرآورده های نفتی ایران برای توسعه داخلی خود وهمچنین به دسترسی بی قید و شرط به شمال ایران برای مسیر تجاری جاده ابریشم نیازمند است و از طرف دیگر تهران به بازار انرژی و نیز منافعی که از توسعه جاده ابریشم حاصل می شود، نیاز دارد. با در نظرگرفتن این نکات، واضح است که هیچ یک از طرفین استطاعت تحمل شکست در این توافق را ندارند.
