به گزارش چینستان و به نقل از انتخاب اینکه چین همچنان یکی از سه شریک مهم تجاری ایران باقی می‌ماند یا خیر، اصلی ترین گمانه زنی این روزهای دست اندرکاران حوزه تجارت پس از تفاهم هسته ای در سوییس بوده که اظهار نظرهای بسیار متفاوتی نیز در این خصوص بیان شده است.
به گزارش قانون، عده ای از صاحب نظران در حوزه اقتصاد بر این باورند با لغو تحریم ها و در پی آن باز شدن فضای سیاسی و تجاری، بهتر است حضور چین در اقتصاد ایران کمرنگ شود تا ایران بتواند از فرصت ایجاد شده برای مراودات تجاری با دیگر اقتصاد های قدرتمند نیز گامی به جلو بر دارد. اما برخی فعالان اقتصادی از جمله اسدا... عسگر اولادی رئیس و مجید رضا حریری، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در این باره نظرات متفاوت دیگری دارند. در واقع آنها معتقدند با وقوع هر تحول سیاسی در ایران، چین یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران باقی خواهد ماند. حال برای تحلیل بهتر از روابط تجاری ایران و چین اکنون و پس از رفع تحریم ها لازم است نگاهی به آنچه موجب حضور جدی این کشور در اقتصاد ایران شد انداخته شود. همچنین طرح این پرسش نیز بسیار ضروری است که آیا چین یک شریک قدرتمند تنها برای ایران است یا اقتصادهای قدرتمند نیز او را به عنوان یک اقتصاد مهم و توانمند و شریک اصلی خود پذیرفته اند؟
چرا اقتصاد چین قدرتمند شد؟
یکی از دلایل مهمی که در خصوص رشد اقتصاد چین مطرح است برخورداری این کشور از نیروی کار ارزان قیمت و در نتیجه دستیابی به مزیت تولید کالا با هزینه تمام شده بسیار پایین است. همین مزیت باعث شده تا کالای ارزان چینی در بازار جهانی بیش از کیفیت آن مورد توجه قرار گیرد. بنابر این کارشناسان بر این باورند اگر اقتصاد ایران به اندازه ای رشد کرد که برای واردات کالا بتواند کیفیت مرغوب کالاهای اروپایی را بر قیمت ارزان اجناس چینی ترجیح دهد می‌توان این‌طور پیش‌بینی کرد که در سال های آینده چین سایه کمرنگ تری بر اقتصاد ایران داشته باشد. از منظر دیگر نداشتن حاشیه های سیاسی چین با دیگر کشورها نکته حائز اهمیت دیگری است که یک کارشناس اقتصادی به آن اشاره دارد.
مهدی تقوی در گفت‌و‌گو با «قانون» در خصوص برخی اظهار نظرها که می گویند پس از توافق نهایی هسته ای، اروپایی‌ها رقیب جدی چین در اقتصاد ایران خواهند شد، می‌گوید: این مسئله به هیچ عنوان قابل تشخیص نخواهد بود. تقوی بر این باور است اگر چین همچنان دارای دیدگاه‌های کمونیستی در اقتصاد خود بود، شاید می شد این‌طور برداشت کرد که با حضور اروپایی ها در ایران حضور اقتصاد چین در کشور کمرنگ شود، اما این کشور سال هاست به اقتصاد آزاد و سرمایه داری روی آورده و با هدف گسترش روابط تجاری با همه کشورها را دنبال می کند.
سال‌های سال است اجناس و کالاهای چینی بازار ایران را در انحصار خود درآورده‌اند. تا جایی که در بسیاری از موارد دیده شده اجناس دست دوم و چندم چینی در بازار ایران بیش از کالاهای تولید داخل مشتری دارند. بسیاری از تحلیل‌ها حاکی از آن بود که به دلیل تحریم‌ها و بالا بودن هزینه‌های تولید در داخل کشور برای تولید‌کنندگان است که کالاهای این کشور فرصت خوبی برای عرض اندام در ایران پیدا کرده اند. در همان زمان همچنین گفته می‌شد در صورتی‌که تحریم‌های غرب علیه ایران برداشته و درهای تجارت ایران به روی بازارهای اروپایی نیز باز شود شاهد منزوی شدن چین در بازار ایران خواهیم بود.این اظهار نظرها در حالی شنیده می‌شود که نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در این باره نظر دیگری دارد.
مجیدرضا حریری در گفت‌و‌گو با «قانون» با بیان اینکه چین یک اقتصاد بزرگ است و هر تحول سیاسی و اقتصادی که رخ دهد این کشور بازهم یکی از سه شریک تجاری ایران و بسیاری دیگر از کشورها می‌ماند، می‌گوید: رابطه اقتصادی ایران و چین از سال ۲۰۰۰ به بعد روند صعودی به خود گرفته است و این رابطه اقتصادی ارتباطی با تحریم‌ها ندارد.
حریری افزود: بسیار ساده انگارانه است که تصور کنیم تحریم‌ها موجب رونق تجارت چین با ایران شده است. حریری بر این باور است که حتی اگر تحریم‌ها را نیز در نظر نداشته باشیم، حتی اگر انقلاب اسلامی‌نیز به وقوع نپیوسته بود ویژگی‌های اقتصاد چین بهترین فرصت برای ایران به حساب می‌آمد. حریری در ادامه توضیح می‌دهد: باید به این نکته بسیار مهم توجه داشت که همه اجناس چینی بی‌کیفیت نیستند همان‌طور که نمی‌توان همه کالاهای ساخت اروپا را دارای بهترین کیفیت دانست. او یکی از مواردی که موجب شده تولید کنندگان از ورود کالاهای چینی به کشور گلایه داشته باشند، بی توجهی به مقوله تولید در کشور را عنوان کرد.
به اعتقاد حریری هنگامی‌که توان رقابت وجود نداشته باشد تفاوتی ندارد که واردات از کدام کشور صورت گیرد، در هر حال موجب نارضایتی تولید کنندگان داخلی خواهد شد. به گفته نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، باید سازوکاری تهیه شود تا حجم مبادلات ایران و چین حداقل سه برابر شده و به ۳۰۰ میلیارد دلار برسد؛ اگر این اتفاق رخ دهد چینی‌ها شانس بیشتری برای استفاده و بهره برداری از بازار ایران را خواهند داشت.
همچنین رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین با بیان اینکه چین از توافق هسته‌ای ایران با غرب نگران نیست، گفت: روابط تجاری ایران و چین بلندمدت طراحی شده و غربی‌ها جای چین را در بازار ایران نمی‌گیرند. اسدا... عسگراولادی نیز در خصوص احتمال کمرنگ شدن حضور چین در بازار ایران گفت: نه تنها تجار ایرانی بلکه چینی‌ها هم نگران توافقات صورت‌گرفته غرب با ایران نیستند و غربی‌ها جای چین را در بازار ایران نمی‌گیرند، این در حالی است که روابط دو کشور بر پایه منافع و ارتباطات درازمدت پایه‌گذاری شده و حتی اگر اروپایی‌ها به بازار ایران بیایند، چین جایگاه خود را همچنان خواهد داشت. رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین افزود: سال گذشته روابط تجاری ایران و چین به ۵۲ میلیارد دلار رسید که به نظر می‌رسد با هدف‌گذاری‌های صورت گرفته، حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال جاری با ۱۰درصد افزایش از مرز ۵۵ میلیارد دلار عبور خواهد کرد، این در حالی است که هدف ما این است که حجم مبادلات تجاری ایران و چین به ۶۰ میلیارد دلار در سال جاری برسد.
وی از آغاز فاز جدید سرمایه‌گذاری چینی‌ها در بازار ایران در بهار امسال خبرداد و تصریح کرد: چین سعی داشت که به روند مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب کمک کند، این‌گونه نیست که این کشور با توافق ایران با غرب به دلیل به خطر افتادن منافعش، مخالف بوده باشد، بلکه سعی داشت که به روند مثبت این مذاکرات کمک کند. به گفته عسگراولادی، چین برنامه درازمدتی را برای حضور در بازار ایران تدارک دیده و قرار است ظرف ۲۰ سال آتی، روابط تجاری ایران و چین دو برابر شود. اکنون هم چینی‌ها نگران کمرنگ شدن حضور خود در ایران نیستند.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر آخرین وضعیت گشایش فاینانس چینی برای پروژه‌های ایرانی خاطرنشان کرد: روند گشایش فاینانس چینی برای پروژه‌های ایرانی آغاز شده و تاکنون ۴ تا ۵ میلیارد دلار از حجم فاینانس تعهد شده، در بهمن و اسفندماه سال گذشته گشایش شده است. وی اظهار داشت: بیشتر مشکلی که ایران در رابطه با استفاده از فاینانس چینی دارد، مسائل داخلی است که باید این پروژه‌ها مورد تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گیرد و طرف ایرانی هم منابع ریالی مورد نیاز را تامین کند اما هم اکنون بانک‌های پارسیان و صنعت و معدن به طور جدی، کار گشایش فاینانس چینی را آغاز کرده‌اند.
