کشور چین و بحران مالی سال ۲۰۰۸
کشور چین از بحران مالی سال ۲۰۰۸ تجربه و عبرت کسب کرده و قصد دارد تا وابستگی خود به دلار را کاهش دهد. در بحران مالی سال ۲۰۰۸، آمریکا به منظور حمایت از شرکت های داخلی خود اقدام به چاپ دلار نمود که کاهش ارزش این ارز را بدنبال داشت. به دنبال آن کشورهایی از قبیل چین که دارایی های عظیم دلاری داشتند با زیان های بزرگی مواجه شدند.
علاوه براین دلار سبب انتقال بحران از آمریکا به سایر کشورها نیز شد که کشور چین نیز یکی از آن کشورها بوده و لذا این کشور، بدنبال کاهش وابستگی خود به دلار و حذف آن از مبادلات بین المللی اش است.
دلایل سیاسی از قبیل حذف سلطه اقتصادی و سیاسی آمریکا از طریق دلار نیز مزید بر علت است که کشورهای مختلفی در جهان را به اقدام جهت کاهش وابستگی به دلار حرکت داده است.
انعقاد بیش از ۳۵ پیمان پولی دوجانبه، همکاری با روسیه برای حذف دلار، مبادله یوآنی نفت با کشورهای فروشنده، راه اندازی بستری به عنوان جایگزین سوئیفت و … از جمله اقداماتی بوده که چین برای تجارت با یوآن و بین المللی کردن ارز خود انجام داده است.
انعقاد پیمان های پولی دو جانبه
در حال حاضر بانک مرکزی چین با بانک مرکزی کشورهای مختلف اقدام به انعقاد پیمان های پولی دوجانبه کرده است. تعداد پیمان های منعقد شده توسط این کشور به بیش از ۳۵ پیمان می رسد که بنابر اخبار، پیوسته به تعداد آن ها افزوده می شود. مجموع ارزش پیمان های پولی دوجانبه چین با سایر کشورها در حال حاضر به بیش از ۳ تریلیون یوآن رسیده که وزن زیادی در مبادلات بین المللی چین را به خود اختصاص داده است.
بنابر اطلاعات منتشر شده توسط سوئیفت، در سال ۲۰۱۶ یوآن چین سهم ۲ درصدی را از مبادلات بین المللی به خود اختصاص داده است.
همچنین کشور چین توانسته بوسیله انعقاد این پیمان ها استفاده از ارزهای ملی را در مبادلات خود با سایر کشورها افزایش داده و بدین سبب شهرت جهانی یوآن را افزایش دهد. به طوریکه امروزه از کشورهای آسیایی گرفته تا کشورهای آفریقایی تمایل دارند که استفاده خود از یوآن را افزایش دهند.
از طرفی به دلیل افزایش شهرت جهانی یوآن و افزایش بین المللی شدن یوآن، صندوق بین المللی پول از سال ۲۰۱۵ یوآن را به سبد SDR (حق برداشت مخصوص) خود اضافه کرده است. لازم به ذکر است که ارزهای موجود در این سبد علاوه بر یوآن، شامل دلار آمریکا، ین ژاپن، پوند استرلینگ و یورو می باشند.
راه اندازی بستر جایگزین سوئیفت
کشور چین علاوه بر انعقاد پیمان های پولی دوجانبه اقدام به راه اندازی فاز اول و دوم سیستم CIPS نموده که هدف از آن جایگزینی با سوئیفت در پرداخت های بین المللی است.
این کشور همچنین جهت کمک به پرداخت ها و تسویه مبادلات یوآنی اقدام به راه اندازی بانک های فراساحلی (OFF SHORE) در کشورهای مختلف نموده تا خدمت رسانی به یوآن را افزایش داده و نیاز به بانک های آمریکایی جهت عملیات پرداخت و تسویه را از بین ببرد.
راه اندازی بازار معاملات قراردادهای آتی نفت مبتنی بر یوآن
کشور چین در اقدام ابتکاری دیگری اعلام کرده که در حال راه اندازی بازار معاملات قراردادهای آتی نفت به یوآن (با پوشش ریسک طلا) نیز می باشد که می تواند به یکی از شاخص ها و بازارهای قطب نفتی در آسیا تبدیل گشته و جایگزین شاخص هایی چون دریای برنت شمالی و تگزاس غربی که تحت اختیارات آمریکا است، شود.
در صورت موفقیت این اقدام تحولات عظیمی در حوزه معاملات نفتی در جهان رقم خواهد خورد که نقش دلار را از این مبادلات کاهش داده و بدنبال آن تحولات ژئوپولیتکی (به نفع آسیا) را در جهان رقم خواهد زد.
همکاری چین و روسیه برای حذف دلار
این کشور جهت دستیابی به اهداف خود در زمینه حذف دلار و استفاده از ارزهای ملی در تبادلات بین المللی کالا و نفت با کشور روسیه همکاری های فراوانی انجام می دهد. دو کشور در سال ۲۰۱۴ یک قرارداد مبادله نفت به یوآن و طلا امضا نموده اند و بعد از آن نیز قراردادهای متعددی را امضا نموده و اقدامات گسترده ای را جهت کنار گذاشتن سیستم پترودلاری از خرید و فروش نفت انجام داده اند.
هدف نهایی دو کشور بازمعماری سیستم پولی و مالی بین المللی است؛ به گونه ای که در طراحی جدید، منافع تمام کشورها در آن تأمین شده و تحت اختیارات چند کشور خاص از قبیل آمریکا و متحدانش که با سوء استفاده از این سیستم اقدام به اعمال تحریم و فشار بر علیه سایر کشورها نموده اند، نباشد.
ایران از تجربه چین استفاده کند
از آنجا که کشور ایران نیز از جانب سیستم پولی و مالی بین المللی کنونی آسیب پذیرفته و متضرر شده است، ضروری است تا با تحولات پولی و مالی بین المللی و کشورهای فعال در این زمینه همگام شده و بدنبال طراحی سیستمی باشد که منافع کشور را تأمین نماید.
